ՏԵՍԼԱԿԱՆԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ

ՏԱԹԵՎԻ ՎԱՆՔ

Տաթևը իններորդ դարի վանական համալիր է՝ բազմած Որոտան գետի բացած խոր կիրճի եզրին գտնվող բարձրադիր սարահարթի վրա:

Տաթևը՝ որպես Հայաստանում խոշորագույն համալսարան

Սելջուկյան, մոնղոլական, թեմուրյան, պարսկական նվաճումներ…
Տաթևի ամրոցն առ այսօր կանգուն է

Տաթևը՝ որպես Լեռնահայաստանի ազատագրական պայքարի կենտրոն

Տաթևը շրջապատված է հին լքված գյուղերով

Սատանի կամուրջ. անձեռակերտ ինքնատիպ հուշարձան

Տաթևի վանական համալիրի կառուցման համար պահանջվել է 400 տարի

Տաթևի «գավազանը» դարեր առաջ ծառայել է որպես երկրաշարժագիր

Տաթևի վանքում է գործել փիլիսոփա, աստվածաբան և Հայոց եկեղեցու սուրբ Գրիգոր Տաթևացին

Վանքի վերականգնումը, դրա կրթական ժառանգության և վանական կյանքի վերահաստատումը «Տաթևի վերածնունդ» ծրագրի առաջնային նպատակներն են:

Անցած տասնամյակի ընթացքում մենք հաջողությամբ իրականացրել ենք Տաթևի վանական համալիրի վերականգնման առաջին փուլը: Նախնական նախագիծը ներառում էր կոնցեպտուալ նախագծի մշակման, շինությունների և շրջակայքի լազերային սկանավորման, ինչպես նաև մշակութային ժառանգության, հնագիտական և նյութաբանական լայնածավալ ուսումնասիրության փուլեր, ինչը տարածված աշխատելաոճ չի եղել Հայաստանում:

Հայաստանում առաջին անգամ վանական համալիրի վերականգնմանը նախորդել են միջազգային չափանիշներին համապատասխան մանրամասն և ընդգրկուն նախապատրաստական հետևյալ աշխատանքները։

  • Վերականգնման աշխատանքների ընթացքում շինությունների և կառույցների մեջ ի սկզբանե օգտագործված նյութերը (քարերը) համարակալվում են, դասակարգվում և խմբավորվում՝ ըստ վանական համալիրի կառուցման և վերակառուցման դարաշրջանների, փորձագետները փաստագրումեն երկրաշարժերի և բնական էրոզիայի պատճառած վնասները: Յուրաքանչյուր նյութ՝ իր բնութագրերով, անհատապես անցկացվում է գրանցամատյան, այդ թվում՝ պատմական համատեքստի և բոլոր վնասվածքների նկարագրությունը,
  • Վերականգնմանը զուգահեռ իրականացվում է հնագիտական ուսումնասիրություն, մասնագետները վերլուծում են արժեք ունեցող առարկաները և ներկայացնում դրանց պահպանման առաջարկներ:

Մենք գործի անցանք խիզախորեն ու համակարգված . . .

ՁԻԹՀԱՆ

Ձիթհանը «Տաթևի վերածնունդ» ծրագրի շրջանակում վերականգնված առաջին ճարտարապետական կառույցներից է և այժմ ամբողջությամբ շահագործելի է: Ներկայում Ձիթհանի տարածքում գործում են թանգարան և հուշանվերների խանութ: Այստեղ նաև տեղադրվել է ձայնային համակարգ, որը հնարավորություն է տալիս այցելուներին ներկայացնելու այս շինությանն առնչվող հետաքրքիր պատմություններ:

ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ՄՈՒՏՔ

Նախքան հյուսիսային մուտքի վերականգնումը, փորձագետներն ուսումնասիրել են տարածքի սեյսմիկ վիճակը, կատարել են երկրաֆիզիկական, երկրաբանական և նյութաբանական ուսումնասիրություններ, ինչպես նաև շինության ինժեներական զննություն, այդ թվում՝ լազերային սկանավորում: Բացի այդ, նախքան վերակառուցման աշխատանքների մեկնարկը, ուսումնասիրվել են արխիվային փաստաթղթեր և գծագրեր, ինչը թույլ է տվել վերականգնումն իրականացնել պատմական ոճին և կառուցվածքին խիստ համապատասխան ճշգրտությամբ:

ԱՂԲՅՈՒՐ

Աղբյուրի վերակառուցումը մեկնարկեց հյուսիսային մուտքի վերակառուցման աշխատանքներին զուգընթաց: Նախապես իրականացվել է պատմական և հնագիտական ուսումնասիրություն՝ աղբյուրի սկզբնական տեղադիրքը որոշելու համար: 1970-1980-ականներին իրականացված վերակառուցման ընթացքում աղբյուրը թաղվել էր, իսկ հետագայում՝ գտնվել հյուսիսային մուտքի և Սբ. Աստվածածին եկեղեցու միջև ընկած տարածքում:

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

Սբ. Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է 1080-ականներին: Վերջինս չի ավերվել ո՛չ 1931 և ո՛չ էլ 1968 թթ.–ին տեղի ունեցած երկրաշարժերի ընթացքում: Եկեղեցին ամբողջությամբ վերականգնվել է 2018-ին: Վերաօծվել է և պաշտոնապես բացվել նույն տարվա հոկտեմբերին:

ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾ

Օժանդակ շինություններից մի քանիսը 2019-ից ի վեր գործել են որպես թանգարան: Այստեղ ցուցադրված են պատմական արժեք ներկայացնող նմուշներ, ներառյալ՝ վերակառուցման աշխատանքների իրականացման ընթացքում հայտնաբերված առարկաները:

«Լքված կիրճի հիշողություններ». ցուցահանդես Ձիթհանում
Վերականգնման աշխատանքների ընթացքը

…վերակառուցման և պահպանման ամենաբարձր չափանիշներին համապատասխան

Վերադառնալ սկիզբ

Սիրելի՛ այցելու,

Ուրախ ենք, որ հետաքրքրված եք IDeA  հիմնադրամի գործունեությամբ:

Այս հարթակում Դուք  կարող եք ծանոթանալ երկու տասնամյակ շարունակվող մտորումների, ձգտումների, գործի հանդեպ նվիրումի և Հայաստանը ծաղկուն երկիր դարձնելու մեր երազանքի իրականացման ուղղությամբ կատարած աշխատանքներին: Ճանապարհը երկար է եղել, և բազմաթիվ են եղել մտորումները։ Բայց մենք կարողացել ենք հասնել նրան, որ մեր աշխատանքն իր դրոշմն է թողել միլիոնավոր մարդկանց կյանքի վրա, և մենք իսկապես հպարտանում ենք դրանով:

Մեր նվաճումները հարյուր հազարավոր գործիչների ու կամավորների, տասնյակ հազարավոր բարերարների ու համախոհների, հարյուրավոր գործընկերների և տասնյակ հիմնադիր-գործընկերների համատեղ ջանքերի արդյունք են։ Մենք միասնաբար ցույց տվեցինք, թե ինչ հրաշքների կարելի է հասնել, երբ մարդիկ ձգտում են ընդհանուր նպատակի իրականացման:

Թույլ տվեք մեր ընտանիքին, որին բախտ է վիճակվել սկզբից ևեթ ականատես լինելու այդ նշանակալի նվաճումներին, իր անկեղծ երախտագիտությունը հայտնել բազմաթիվ հրաշալի, հոգատար, նպատակասլաց մարդկանց ու կազմակերպություններին, որոնք հնարավոր են դարձրել այս բոլոր ձեռքբերումները: Պատիվ ունենք ներկայացնելու նրանց հաջողությունները և մեր երախտագիտությունը հայտնելու նրանց։

Մենք փորձել ենք ներկայացնել Հայաստանն ավելի լավ ապագայի առաջնորդող մեր ճանապարհի գլխավոր ուղենիշները, խոսել քաղած դասերի, նոր մոտեցումների ու նախաձեռնությունների մասին, որոնք ծնվել են մեր փորձի արդյունքում. 700 ծրագիր՝ վերջին 20 տարվա ընթացքում:

Հուսով ենք, որ այս աշխատանքներին ծանոթանալը  Ձեզ համար նույնքան հաճելի կլինի, որքան մեզ համար՝ դրանց մասին պատմելը:

Բայց ավելի կարևորն այն է, որ կցանկանայինք Ձեզ տեսնել այն հայերի շարքում, որոնք մեզ հետ միասին ապագայում կշարունակեն այդ ճանապարհը:

Եթե ապագայի ընդհանուր մտապատկերի իրագործման համար աշխատող համախոհների առանձին համայնքը կարող է հասնել նման արդյունքի, պատկերացրեք, թե ինչպիսի փոփոխություններ կարելի է իրականացնել, եթե արարմանն ուղղված լինեն ամբողջ ազգի ջանքերը։ Միասին մենք կարող ենք երազել։

Եվ միասին մենք կարող ենք կյանքի կոչել մեր երազանքները։

Շնորհակալություն։

Ռուբեն Վարդանյան և Վերոնիկա Զոնաբենդ