Ծավալուն ծրագրի իրականացման միջոցով մեծ արդյունքների հասնելու համար անհրաժեշտ ռեսուրսները բազմազան են և բազմաթիվ: Պետությունը, միջազգային կառույցները, մասնավոր ներդրողները և քաղաքացիական հասարակությունը՝ բոլորը, պետք է իրենց համապատասխան դերերը կատարեն և իրենց ներդրումն ունենան: Այդուհանդերձ, մինչև 2008 թվականը մենք համոզվեցինք, որ ներկա դարաշրջանում այս տարբեր կարողությունների օգտագործմանն ու ուղղորդմանն իրականում կարելի է հասնել մասնավոր հատվածին ընդգրկելով:
Ինչո՞ւ: Քանի որ մասնավոր նախաձեռնությունը կարող է հանդես բերել հարկ եղած ձգտում, կայուն ֆինանսավորում, ռեսուրսների հավաքագրման ճկունություն և փոփոխունակություն, բարձր չափանիշներ և երկարաժամկետ ռազմավարական մտածողություն ու հանձնառություն, որոնք անհրաժեշտ են հնարավորի սահմաններն առաջ մղելու համար:
Այս համոզմունքով է ահա, որ մեր ծրագրումն սկսվեց ամբողջ թափով․․․
2008-2015 թվականներն արագ առաջընթաց արձանագրեցին «Հայաստան 2020»-ի նպատակների ուղղությամբ: Լայնածավալ կապիտալ ներդրումներ կատարվեցին անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների համար՝ ամբողջ Հայաստանում և երկրից դուրս մի շարք խարսխային նախագծերի ֆիզիկական արմատավորման նպատակով: Այդ նախագծերը, որոնք բարեգործական և առևտրային ձեռնարկումների խառնուրդ էին, կենտրոնացած էին Հայաստանի և ավելի լայն տարածաշրջանի տարածքային զարգացման վրա, ինչպես նաև մշակութային ժառանգության վերականգնման, զբոսաշրջության ոլորտի զարգացման և առաջատար կրթական ներդրումների միջոցով աշխատատեղերի ստեղծման վրա:
Մեր բոլոր նախագծերը և զարգացման ծրագրերը փաստացիորեն փոփոխությունների միասնական, կապակցված համակարգ են։ Ներառական էկոհամակարգը չի կարող սահմանափակվել մայրաքաղաքով և երկու–երեք խոշոր քաղաքներով: Հետևաբար, մեր նպատակը տարբերությունների վերացումն է և շրջանների համաչափ զարգացումը՝ Հայաստանի ու Արցախի ողջ տարածքի ընդգրկմամբ:
Բեկումնային այդ նախագծերը նախատեսված էին ծառայելու ոչ միայն Հայաստանի՝ որպես երկրի, և հայության՝ որպես ազգի, շահերին։ Գլոբալ նշանակության կիզակետում նրանց տեղը կարող է երաշխավորվել միայն ապահովելով, որ նրանք օգուտ բերեն ամբողջ աշխարհին: Կարևոր է, որ այլ երկրների քաղաքացիներն ու ազգային խմբերը նույնպես օգտվեն այդ նախագծերից: Տեղական գործողությունների միջոցով գլոբալ գաղափարների և մեթոդների կիրառմամբ՝ «գլոկալ» դառնալով է միայն, որ կարող ենք սկսել Հայաստանը մղել որոշ տեսակի հանգույցի՝ հաբի կարգավիճակի ձևավորման: Այդ կարգավիճակն առանցքային է՝ որպես իսկապես ինքնավար ու բարգավաճ երկիր Հայաստանի ամբողջական ինտեգրումն աշխարհին ամրապնդելու համար:Հետևաբար, փոխադարձ օգուտներն առավելագույնի հասցնելը մինչ օրս բոլոր տարածաշրջաններում և ոլորտներում մեր բոլոր խարսխային նախագծերի միջով անցնող թել է: Դա, թերևս, լավագույնս արտացոլվում է կրթության ոլորտում: Այստեղ լայնորեն ճանաչված օգուտի տրամաբանությունը հանգեցրել է նրան, որ հայ երեխաներն առաջին հերթին և ամենից շատ են օգտվում առաջարկվող առավելություններից, այնուհետև հաջորդում է (հաջողության դեպքում) ծրագրի տարածումն այլոց վրա: Ոմանց համար, սակայն, նվազ ակնհայտ էր Դիլիջանի միջազգային դպրոցի (UWC Dilijan) տարածքի զարգացման հիմքում ընկած օգուտի տրամաբանությունը:
Առաջին հայացքից, UWC Դիլիջանը գործել է ի շահ օտարերկրացի երեխաների և գիտական անձնակազմի: Դպրոցում աշխատում են շուրջ 40 բարձրակարգ ուսուցիչներ 17 տարբեր երկրներից, և ուսում են ստանում տարբեր ազգերի ու երկրների ավելի քան 200 տաղանդավոր երեխաներ՝ 80-ից ավելի երկրներից: Սակայն UWC ցանցին անդամակցությունը հայերին հնարավորություն է տալիս մուտք գործելու կրթական առաջատար հանգույցների համաշխարհային ցանց: Այդ հանգամանքն արդեն ավելի քան 160 հայ ուսանողների հնարավորություն է տվել կրթություն ստանալու արտասահմանի բարձրադաս միջազգային դպրոցներում: Ավելին, UWC Դիլիջան քոլեջում սովորող մեծ տաղանդի տեր երիտասարդներն իրենց կյանքի երեք ամենաարդյունավետ տարիներն անցկացնում են Հայաստանում: Այդ ընթացքում նրանք ծանոթանում են երկրի բնապատկերների, սովորույթների և մարդկանց հետ: Քոլեջը տրամադրում է լեզվի դասընթացներ և խթանում միջմշակութային ու միջանձնական հաղորդակցությունն ուսանողների և տեղացիների միջև, ի թիվս այլոց՝ նաև փոխադարձ ուսուցման և համատեղ նախագծերի հնարավորությունների միջոցով:
Այս հանգամանքը ոչ միայն խթանում է արտերկրի վաղվա լավագույն մտքերի անձնական ներդրումը Հայաստանում, այլ նաև բարձրացնում է բուն Հայաստանի լավագույն մտածողների հմտությունները, կարողություններն ու փորձը: Նման փորձառությունները գալիք տարիներին կարող են գործածվել ի շահ իրենց հայրենիքի: Ավելին, UWC Դիլիջանը կրթության հարցում հանդես է գալիս նաև որպես թարմ գաղափարների փարոս, ինչը հանգեցրել է կրթական այլ հետաքրքիր նախաձեռնությունների ստեղծման քաղաքում, որն ի վերջո գրանցվեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Ուսումնառու քաղաքների գլոբալ ցանցում: Այդ զարգացումները հետագայում նպաստեցին քաղաքում երեխաների կրթության նկատմամբ հետաքրքրությանը և խթանի առաջացմանը. մի նախապայման, որը զարգացնում է Հայաստանի սեփական մարդկային կապիտալը:
Ավելի քան ութ տարիների ընթացքում նման խարսխային նախագծեր ստեղծվեցին, հասունացվեցին ու տարածվեցին ողջ Հայաստանում և երկրից դուրս: Դրանք գերազանցության տպավորիչ կղզյակներ ստեղծեցին, որոնցով մենք, ինչպես և բոլոր ներգրավվածները, իրավամբ պետք է հպարտանանք:
Սակայն, մինչ այս նախագծերն ամբողջ թափով ու ծավալով ընդլայնվում էին, տեղական մակարդակում դանդաղորեն սկսեց ի հայտ գալ մեր հաջորդ մեծ դասը. մասնավոր նախաձեռնությունը կարող է արագորեն հանգեցնել մեծ փոփոխությունների: Բայց, առանց հասարակության մասնակցության, զարգացման բոլոր ձեռքբերումներին վտանգ է սպառնում մնալու նույնքան փխրուն, որքան ավանդական զարգացման ծրագրերը՝ ճգնաժամի դեպքում: Մենք հասկացանք, որ համակարգային փոփոխությունը պահանջում է սկզբից ևեթ համայնքի ամուր ներգրավում: Իսկ դա ժամանակ է պահանջում: Հաջորդ մի քանի տարիներն ակնառու կդարձնեն, որ ծրագրերի նախագծման և իրականացման գործում` ինչպես կառավարության, այնպես էլ քաղաքացիական հասարակության ներգրավվածությունը միակ միջոցն է, որով իսկապես կարելի է իրականացնել համակարգի փոփոխություն:
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
